pobrano z pixabay.com, CC0
Bieg terminów procesowych najczęściej rozpoczyna się od daty doręczenia stronie pisma sądu. Bardzo ważna jest więc umiejętność ustalenia czy przesyłka z sądu została doręczona prawidłowo. Tylko z pozoru wydaje się to proste, bowiem nie zawsze doręczenie jest dokonywane do rąk własnych.
Kto doręcza przesyłki sądowe?
Osobom niemającym codziennej styczności z postępowaniem sądowym może wydawać się oczywiste, że przesyłki z sądu są doręczane przez listonosza, podobnie zresztą jak cała urzędowa korespondencja. Tymczasem operator pocztowy dostarczający korespondencję sądową jest wyłaniany w drodze przetargu i aktualnie nie jest nim Poczta Polska. Kiedy więc do naszych drzwi zapuka doręczyciel prywatnego operatora z przesyłką sądową, który nie będzie ubrany w znany nam od lat granatowy uniform, lepiej ją przyjmijmy. Spotkałem się już niestety z przypadkiem, że adresat odmówił przyjęcia przesyłki myśląc, że listy z sądu dostarcza tylko Poczta Polska. Wiązało się to dla niego z przykrymi konsekwencjami, bowiem w świetle prawa odmowa przyjęcia przesyłki jest uważana za skuteczne doręczenie.
W nielicznych przypadkach doręczeń dokonuje sądowa służba doręczeniowa, powoływana na wniosek prezesa danego sądu przez Ministra Sprawiedliwości.
Komu i na jaki adres są doręczane listy z sądu?
Co do zasady pisma z sądu są doręczane adresatowi osobiście. W przypadku gdy pismo jest kierowane do osoby prawnej pismo doręcza się osobie uprawnionej do jej reprezentacji lub pracownikowi upoważnionemu do odbioru pism.
Listy z sądu kierowane do osób fizycznych są doręczane na adres ich miejsca zamieszkania. Innym podmiotom pisma doręcza się na adres ich siedziby.
Przedsiębiorcy
Przepisy przewidują, że pisma procesowe dla przedsiębiorców i wspólników spółek handlowych, wpisanych do rejestru sądowego, doręcza się na adres podany w rejestrze. Sensem takiej regulacji jest oczywiście uproszczenie obrotu prawnego. Pewne kategorie podmiotów mają obowiązek ujawniać swoje dane w oficjalnym publicznym rejestrze właśnie po to, aby wszyscy mogli działać w zaufaniu do zamieszczonych tam wpisów.
Warto jednak zwrócić uwagę, że mowa jest tylko o rejestrze sądowym. Oznacza to, że wskazana reguła nie dotyczy osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, które rejestrowane są w Centralnej Informacji i Ewidencji Działalności Gospodarczej, czyli mówiąc potocznie tzw. firm jednoosobowych. W CEiDG ujawnia się publicznie tylko adres firmowy, co rodzi problemy w postępowaniu sądowym, zwłaszcza kiedy chcemy pozwać taką osobę. Adres ujawniony w CEiDG nie spełnia więc swojej roli, jaką ma być zabezpieczenie kontrahentów i pewność obrotu. Ten ewidentny błąd w przepisach jest reliktem przyjętego dawno temu założenia, w myśl którego wszyscy przedsiębiorcy mieli być rejestrowani w Krajowym Rejestrze Sądowym. Ostatecznie nie doszło do jego realizacji i rejestracje przedsiębiorców podzielono między sądy (spółki handlowe) i organy administracyjne (osoby fizyczne).
Na wniosek strony pisma z sądu mogą być również doręczane na adres skrytki pocztowej.
O każdej zmianie adresu w toku postępowania powinniśmy niezwłocznie zawiadomić sąd. Jeżeli nie dopełnimy tego obowiązku, a sąd dowie się, że zmieniliśmy adres (np. z adnotacji doręczyciela), to dalsze pisma będą pozostawiane w aktach postępowania ze skutkiem odbioru. Ta sama regulacja dotyczy również skrytek pocztowych.
Doręczeń dokonuje się co do zasady w dni robocze, w godzinach dziennych, za które uważany jest czas od 7.00 do 21.00. Odejście od tej reguły jest możliwe tylko w wyjątkowych wypadkach, na zarządzenie prezesa sądu.
Doręczenie zastępcze
W przypadku, gdy doręczyciel nie zastanie adresata w mieszkaniu, może doręczyć pismo dorosłemu domownikowi, a gdyby go nie było – administracji domu, dozorcy domu lub sołtysowi, jeżeli osoby te nie są przeciwnikami adresata w sprawie i podjęły się oddania mu pisma.
Co się stanie jeżeli nikt nie odbierze przesyłki?
W wypadku gdy doręczyciel nie zastał adresata, a doręczenie zastępcze również się nie powiodło jest zobowiązany zostawić awizo w skrzynce pocztowej lub w drzwiach lokalu. Procedura awizowania przesyłek jest bardzo ważna i warto ją dokładnie poznać. Wiele osób dowiedziało się bowiem o zapadłym przeciwko nim wyroku lub nakazie z zapłaty dopiero od komornika. Warto w takiej sytuacji umieć samodzielnie ocenić prawidłowość doręczenia.
Pierwsze awizo powinno zawierać informację o miejscu gdzie możemy odebrać przesyłkę, oraz że mamy na to siedem dni, licząc od dnia następnego po dniu pozostawienia zawiadomienia. Jeżeli zatem otrzymamy awizo w poniedziałek, to siedmiodniowy termin biegnie od wtorku i upływa w następny poniedziałek.
Doręczyciel jest zobowiązany do dokonania adnotacji o awizowaniu na formularzu potwierdzenia odbioru oraz na stronie adresowej koperty i opatrzenia ich swoim podpisem. Następnie doręczyciel niezwłocznie doręcza przesyłkę do placówki operatora, gdzie odbierający pracownik potwierdzi jej przyjęcie datownikiem i podpisem na kopercie.
Jeżeli pismo nie zostanie odebrane w terminie wynikającym z pierwszego awiza, placówka operatora, w której pozostawiono przesyłkę sporządza powtórne zawiadomienie o możliwości jej odbioru w terminie siedmiu dni, licząc od dnia następnego po dniu pozostawienia powtórnego zawiadomienia. Na drugim awizo powinno być wyraźnie zaznaczone, że jest to zawiadomienie powtórne. Na stronie adresowej przesyłki powinna zostać dokonana adnotacja o powtórnym awizowaniu, opatrzona podpisem upoważnionego pracownika.
Jeżeli przesyłka nadal nie zostanie odebrana placówka pocztowa operatora opatruje kopertę na stronie adresowej adnotacją „nie podjęto w terminie” oraz odciskiem datownika i wraz z formularzem potwierdzenia odbioru odsyła pismo sądowi.
Jeżeli zatem zostaniemy zaskoczeni konsekwencjami nie podjęcia pisma w terminie, np. zostaniemy wezwani do zapłaty kosztów sądowych lub należności zasądzonej wyrokiem, którego nigdy nie widzieliśmy, powinniśmy niezwłocznie umówić się na przeglądanie akt, a następnie dokładnie obejrzeć kopertę feralnego pisma, sprawdzając czy zawiera wszystkie wymienione wyżej adnotacje, pieczęcie i podpisy.
